حافظ شناسی ازدید بزرگان فرهنگ و ادب

مطالعات انتقادی حافظ و شعر او در این نسل در ایران زیاد شده است. پدیده ای موشکافانه که هدف آن تصویری عینی از حافظ است که هر یک برداشت ذهنی از حافظ توسط محققین مختلف شکسته شده است. قزوینی چندین مقاله مهم نیز درباره شاعران پارسی نگاشته است، اما درباره حافظ هیچ مقاله ای نوشته نشده است. همکار او در تهیه دیوان حافظ، قاسم غنی بود که در سال 1942 اولین اثر اساسی تاریخ دوران حافظ را تولید کرد. قبل از غنی، آخرین منابع نویسندگان ایرانی درباره حافظ دو اثر قرن نوزدهم رضاقلی خان هدایت، مجمع الفصاحه و ریاض العارفین بود که «جمع بندی نهایی» تلقی می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در اینجا همراه باشید…

پروژه نوسازی آرامگاه حافظ که در سال 1935 آغاز شد، علاقه دوباره ای به حافظ ایجاد کرد. تعدادی از محققان آثاری در ستایش شاعر منتشر کردند. بسیاری از آنها حافظ را یک صوفی یا دست کم یک عارف آزاد اندیش در منظر مثبت {ری} می دانستند. اما روشنفکران دیگری نیز بودند که با تصوف {ری} مخالفت کردند. از جمله علی دشتی بود که در سال 1936 کتابی در مورد هنر و معنای شعر حافظ نوشت

در سال 1939 محمد معین که ممتاز اولین فارغ التحصیل دکتری ادبیات فارسی از دانشگاه تهران بود، پس از تحصیل در «روانشناسی کاربردی، انسان شناسی و علوم شناختی» در بلژیک، در مقاله ای به «تفسیر» پرداخت. حافظ به عنوان یک صوفی تمام عیار و حتی شخص خاصی را به عنوان راهنمای معنوی خود (پیر) معرفی کرده است. در سال 1942 احمد کسروی، منتقد شدید تصوف، کتاب خود را در مورد گفته های حافظ { منتشر کرد. او حافظ را نمونه‌ای از شاعران بی‌فایده اجتماعی می‌دانست که بدون ارائه هیچ جهان‌بینی منسجم یا منسجمی به سادگی کلمات را برای کامل کردن قافیه می‌چرخانند. او حافظ را به عنوان خراباتی (خرابات/ صوفی) محکوم کرد که سبک زندگی مضر لذت جویانه شراب خواری، کوچک شمردن عقل و مشاوره بیهوده تلاش های انسان را ترویج می کرد.

دیدگاه‌های کسروی درباره حافظ از قبل به خوبی شناخته شده بود، زیرا او در مقالاتی در روزنامه‌اش، پیمان ، به آن پرداخته بود.و به طور ضمنی در سخنرانی اش درباره شعر صوفیانه در انجمن ادبی تهران در سال 1935. آنها ریشه در ایران گرایی ناسیونالیستی او (ایرانگری) و طرفداری از رویکرد عقل گرایانه برای نوسازی کشور بر اساس خرد (خرد) داشتند. . دیگر روشنفکران ایرانی که نوشته‌هایشان درباره حافظ به تصوف در اشعارش اشاره مثبتی داشته است، کمتر از کسروی مشتاق دیدن توسعه ایران نبودند. آنها با او اختلاف داشتند که مایه غرور ملی را در حافظ و نسخه ایرانی تصوف یافتند که آن را عرفان (عرفان) نامیدند. کسروی اما آنها را مجری طرح شیطانی مستشرقان به ویژه ادوارد جی براون برای تضعیف ایران از طریق گسترش تصوف می دانست.

خرمشاهی نویسنده ای پرکار و با دیدگاه هایی در بسیاری از ابعاد حافظ و دیوان آثار بسیاری از نویسندگان معاصر دیگر درباره حافظ را نقد کرده است ، در نهایت حافظ را مخلوق غوطه ور شدن خود در قرآن می داند که اندیشه و زبان او (زبان و ذهن) ریشه جدایی ناپذیری در کتاب مقدس دارد